Τα Μεσαιωνικά και τα Αρχαία κάστρα της Άνδρου

Τα κάστρα και οι πύργοι της μεσαιωνικής εποχής και της αρχαιότητας, βασιλεύουν στην Άνδρο. Είναι χτισμένα από Ενετούς και Έλληνες, σε διαλεγμένα σημεία, επιδεικνύοντας την αρχιτεκτονική τους και την αμυντική τους δύναμη σε στεριά και θάλασσα. Ολόκληρες πόλεις κρυμμένες πίσω από τεράστια τοίχη, για να προστατευτούν κυρίως από τους πειρατές. Τα συντροφεύει η απαράμιλλη θέα της ομορφιάς της φύσης και το πλούσιο ποικιλόμορφο περιβάλλον, δίπλα σε ρεματιές, σε βραχώδεις περιοχές, καταπράσινες κοιλάδες, βουνά και θάλασσα. Μαζέψαμε τα πιο σημαντικά απο αυτά για να δείτε όταν θα επισκεφτείτε την Άνδρο.

Το Κάτω Κάστρο | Το Κάστρο της Χώρας

Είναι ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία στην πρωτεύουσα της Άνδρου, τη Χώρα. Όταν κατέκτησαν το νησί οι Ενετοίτο 1207, ο ηγεμόνας Μαρίνος Δάνδολος έχτισε το κάστρο, δημιουργώντας την οχυρωμένη κατοικία του. Το κάστρο ήταν καλά διατηρημένο μέχρι το 1943, όπου βομβαρδίστηκε και καταστράφηκε από τους Γερμανούς. Σήμερα υπάρχουν μόνο τα ερείπιά του. Βρίσκεται στην πλατεία, στο τέλος της χερσονήσου, που κοσμεί το άγαλμα του Αφανούς ναύτη. Το κάστρο ενώνεται με το άκρο της χερσονήσου του νησιού, με μια πέτρινη θολωτή καμάρα.

Το Πάνω Κάστρο ή ο Πύργος της Φανερωμένη ή ο Πύργος της Γριάς

Ήταν η μεγαλύτερη μεσαιωνική πόλη της Άνδρου. Χτίστηκε, επίσης από τον Ενετό ηγεμόνα Μαρίνο Δάνδολο το 1207 για προφύλαξη από τους πειρατές. Σήμερα σώζονται μόνο ερείπιά από τα τοίχη του, καθώς και η μεταγενέστερη εκκλησία της Φανερωμένης. Βρίσκεται πάνω σε ένα εντυπωσιακό οροπέδιο σε υψόμετρο 585μ, βόρεια του Όρμου Κορθίου, πάνω από το χωριό Κοχύλου. Το τοπίο είναι απόκρημνο και προσφέρει πανέμορφη θέα προς το Αιγαίο. Για να φτάσετε στο κάστρο θα πρέπει να ανεβείτε 143 σκαλοπάτια. Μύθοι πολλοί ακολουθούν το κάστρο. Μια γριά άνοιξε την πόρτα του κάστρου για να το καταλάβουν οι Τούρκοι και ύστερα αυτοκτόνησε πηδώντας στη θάλασσα. Τότε γεννήθηκε ένας βράχος στην ομόνυμη παραλία, που πήρε το όνομά της «Της γριάς το πήδημα».

Ο Πύργος του Άγιου Πέτρου

Ένας πύργος που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον με το κυλινδρικό του σχήμα και το ύψος του που φτάνει τα 20μ. Χτίστηκε το 4^ο – 3^ο αιώνα π.Χ και ανήκει στην Ελληνιστική περίοδο. Ο πύργος σώζεται μέχρι σήμερα και είναι άψογα διατηρημένος, παρά την παλαιότητά του. Η βάση του έχει διάμετρο 9,40μ και είναι κατασκευασμένος από σχιστόλιθο. Στο εσωτερικό του υπάρχει ελικοειδής σκάλα που οδηγεί σε πέντε ορόφους. Είναι χτισμένος σε προνομιακή θέση, δεσπόζοντας στον κάμπο του Γαυρίου με πανοραμική θέα στο Αιγαίο Πέλαγος. Γύρω από το μνημείο υπάρχουν εγκαταστάσεις εξόρυξης μετάλλου, χαλκού, που λειτουργούσαν στις αρχές του αιώνα και ίσως και στην αρχαιότητα. Βρίσκεται στο χωριό που έχει πάρει και το όνομά του, στον Άγιο Πέτρο. Ο ρόλος του ήταν να περιπολεί και να ελέγχει τη στεριά και τη θάλασσα.

Ο Πύργος Μπίστη – Μουβελά

Ένα αρχιτεκτονικό δείγμα του ένδοξου παρελθόντος της Άνδρου. Βρίσκεται στις Κάτω Στενιές, κοντά στο πέτρινο γεφύρι του Λέοντος. Ψηλοί, τετράγωνοι  πύργοι, με στιβαρό χαρακτήρα που ανήκαν στους άρχοντες του νησιού τον 17^ο – 19^ο αιώνα. Είχαν υπόγειες αποθήκες, πολλά δωμάτια, ενώ η πρόσβαση γινόταν μέσω κινητής σκάλας και υπερυψωμένης θυρίδας. Η παλαιότερη τέτοια κατασκευή είναι ο τριώροφος Πύργος του Μπίστη – Μουβελά που χρονολογείτε το 1734 με την επιγραφή «Σταματέλος Μπίστης» στην πρόσοψη.

Όλοι οι πύργοι εξελίχθηκαν μετά το 19ο αιώνα, κυρίως με την ανάπτυξη της ναυτιλίας και θεωρούνται μια πιο επιμελημένη και φροντισμένη παραλλαγή των σημερινών αρχοντικών. Η πρώτη ανοικοδόμηση ξεκίνησε το 13^ο αιώνα, όταν χτίστηκε πάνω στα ερείπια ενός μεσαιωνικού ή βυζαντινού πύργου. Η είσοδός του ήταν από την θύρα του κατωγιού. Το παράθυρα ήταν μικρά και διέθεταν για προστασία μια «θερμίστρα», μια κατασκευή που έριχνε καυτό λάδι ή βραστό νερό στον εχθρό. Αργότερα χτίστηκαν πλευρικά δυο τοίχοι για την αντιστήριξη του, αλλά και για την επέκταση του χώρου του πύργου. Στο δώμα υπάρχει ένα βοηθητικό κτίσμα που στην συνέχεια μετατράπηκε σε περιστερώνα κλείνοντας και τα δύο παράθυρα του.